Yılın Kelimesi
Geçtiğimiz yıl İngilizce’de yılın kelimesi seçilen post truth sıfat olarak belirli bir konudaki objektif gerçeklerin kamuoyu belirlemede duygulardan ve kişisel kanaatlerden daha az etkili olması durumu şeklinde tanımlanıyor.
Kelimeyi Türkçe’ye gerçek sonrası olarak çevirmek mümkün.
Post Truth kelimesindeki post ön eki genel anlamının aksine bir olaydan sonra gerçekleşen anlamında değil, önüne geldiği kavramın artık önemsiz ya da gereksiz kabul edildiği bir zamana veya döneme ait anlamında kullanılıyor.
Post Truth kavram olarak son yıldır kullanılmasına rağmen yılın kelimesi olarak seçilmesinin nedeni Amerika Başkanlık seçim süreci ve sonuçları olarak gösteriliyor.
Buzzfeed 2016 ABD seçimleri sırasında bir hafta boyunca haber yayınlayan 9 Facebook sayfasını inceleyen bir analiz hazırlamış.
Analiz doğrultusunda, 3 sağ görüşe ait 3 ana akım ve 3 sol görüşe ait sayfa incelenmiş. İncelenen ana akım medya sayfalarında( CNN,ABC ve Politico) yalan haber yayınlanmamış. Solcu 3 sayfada yayınlanan haberlerin % 4.7’si açıktan yalan haber iken Sağcı 3 sayfadaki yalan haber oranı %12.3 olarak belirlenmiş.
Buzzfeed 9 Facebook sayfasının etkileşimlerini incelediğinde gerçek haberlerin kullanıcıların ilgisini çekmediğini fakat partizan, ayrımcı ve yalan haberlerin etkileşim oranlarının yüksek olduğunu belirlemiş. Buzzfeed tarafından, Amerikalı seçmenlerin neredeyse yarısının sosyal medya aracılığı ile gündemi takip ettiği düşüldüğünde ilgi gören yalan haberlerin seçim sonuçlarını etkileyeceği öngörülmüş.
Sosyal medyanın, kamuoyunu manipüle etmesi hususunda vurgulanan temel nokta ise
Facebook’un algoritmaya dayanan içerik gösterme sistemi: Facebook algoritması kullanıcılarına ilgilerini çekebilecek, etkileşime girecekleri içerikleri sunacak şekilde tasarlanmış. Dolayısıyla, kullanıcılar Facebook akışlarında kendi görüşlerine uygun içeriklerle karşılaşıyor, karşıt görüş ve değerlendirmelerden haberdar olmuyor.
Algoritmanın filtrelediği içerikler tek yönlü olduğundan, bu yapıya filtre baloncuğu deniyor.
Benzer şekilde özellikle Twitter’da kullanıcıların hep kendileriyle aynı görüşte kullanıcılarla etkileşime girmeleri sonucunda yankı fanusları oluşuyor.